Od 11 lutego 2012 r. nowelizacji ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK. W związku z tym od dziś wobec wszystkich obligatoryjnych polis stosuje się jednakowe zasady -zapisy dotyczące wypowiedzenia podwójnego (lub więcej) ubezpieczenia OC (pojazdów, rolników i ubezpieczenie budynków rolniczych) w różnych towarzystwach. Jeżeli przynajmniej jedna z polis została zawarta w trybie automatycznym, to przepisy pozwalają na jej pisemne rozwiązanie (art. 28a, 46a, 62a). Wypowiedzenie złożone za pośrednictwem operatora publicznego lub agenta nabiera mocy wraz z wykonaniem czynności, przesłane inną drogą – z dniem otrzymania przez ubezpieczyciela. W przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia zakład może żądać zapłaty składki ubezpieczeniowej za okres, przez który ponosił odpowiedzialność. Jeśli zaś doszło do zawarcia kilku umów OC pojazdów w odniesieniu do tej samej maszyny, z jednakowym okresem ubezpieczenia, oraz w jednej firmie, to tej ostatniej należy się wyłącznie składka ubezpieczeniowa z tytułu jednej umowy ubezpieczenia.
Odstąpienie od umowy OC pojazdów zawartej na odległość Nowy targ, Krościenko, Ochotnica
Do tego typu umów znajduje zastosowanie ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. Nr 22, poz. 271 z późn. zm.).
Mimo odstąpienia umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych należy traktować jako zawartą i obowiązującą do dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu, a zgodnie z ustawą za okres udzielanej ochrony ubezpieczeniowej ubezpieczający obowiązany jest zapłacić składkę ubezpieczeniową. Odstąpienia można dokonać listem poleconym (należy pamiętać o rozróżnieniu, jakiego dokonał ustawodawca w przypadku daty ważności przesyłki nadanej za pośrednictwem Poczty Polskiej, a u operatora prywatnego), osobiście w placówce zakładu ubezpieczeń, lub u agenta (nie ma znaczenia osoba pośrednika – musi działać w imieniu lub na rzecz firmy, w której zawarta była umowa).Ubezpieczający może odstąpić od umowy zawartej na odległość bez podawania przyczyn, by przez to uniknąć sytuacji podwójnego ubezpieczenia niezwiązanego z zasadą automatyzmu. Musi jednak koniecznie zadbać o zawarcie kolejnej – najpóźniej w dniu odstąpienia od dotychczasowej umowy lub nawet wcześniej, gdyż zgodnie z art. 39 ustawy, odpowiedzialność ubezpieczyciela rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy i zapłacenia składki ubezpieczeniowej lub jej pierwszej raty.
Przejście lub przeniesienie prawa własności pojazdu np kupionego w Szczawnicy
Dzięki nowelizacji nowy posiadacz pojazdu auta z drugiej ręki może wypowiedzieć otrzymaną wraz z pojazdem umowę przez cały okres jej trwania i wówczas ulegnie ona rozwiązaniu z dniem jej wypowiedzenia. Nowela zakłada ponadto, iż umowa przejęta od zbywcy, nawet jeśli nie zostanie wypowiedziana nie będzie jak dotychczas automatycznie odnowiona na mocy klauzuli prolongacyjnej, lecz ulegnie rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta. W takiej sytuacji nabywca będzie musiał samodzielnie zawrzeć nową umowę.
Obowiązki informacyjne przenoszącego prawo własności pojazdu wobec ubezpieczyciela np PZU w Nowym Targu
Nowe regulacje zobowiązują również do określonych czynności osoby, które np. sprzedały posiadany pojazd. Przenoszący prawo własności muszą podać jego nowym posiadaczom potwierdzenie zawarcia umowy ubezpieczenia OC, oraz pisemnie powiadomić towarzystwo zakładu ubezpieczeń – PZU w Nowym Targu o przeniesienia prawa własności i o danych nowego posiadacza.
Przy sprzedaży auta wraz z polisą zbywca jest zobowiązany (w terminie 14 dni od dnia przeniesienia prawa własności) do przekazania ubezpieczycielowi np MTU następujących danych nowego właściciela:
1. imię, nazwisko, adres zamieszkania i numer PESEL, o ile został nadany lub
2. nazwę, siedzibę i numer REGON.
Jeżeli ten obowiązek nie zostanie spełniony, wówczas przenoszący prawo własności wraz z nowym posiadaczem ponoszą odpowiedzialność solidarną wobec zakładu ubezpieczeń PZU za zapłatę składki ubezpieczeniowej należnej za okres od dnia przeniesienia do dnia powiadomienia zakładu.
Przypadki, w których rozwiązaniu ulega umowa OC pojazdów
Nowe regulacje rozszerzyły także katalog sytuacji, w których umowa odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych ulega rozwiązaniu.
Znowelizowane przepisy pozwalają na rozwiązanie umowy (dodatkowo do sytuacji określonych w poprzednim stanie prawnym):
1. z chwilą zarejestrowania pojazdu mechanicznego za granicą;
2. z dniem odstąpienia przez ubezpieczającego od umowy zawartej na odległość (tj. w trybie określonym w art. 16c ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny) – konsument, który zawarł na odległość umowę ubezpieczenia (np. przez telefon lub internet), może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie, w terminie trzydziestu dni od dnia poinformowania go o zawarciu umowy lub od dnia potwierdzenia określonych przez ustawę warunków umowy, jeżeli jest to termin późniejszy;
3. z dniem wydania zaświadczenia o demontażu pojazdu albo zaświadczenia o przyjęciu niekompletnego pojazdu do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub punkt zbierania pojazdu, względnie równoważnego dokumentu wydanego w innym państwie;
4. z dniem wypowiedzenia umowy w związku z tzw. podwójnym ubezpieczeniem wynikłym z zasady automatyzmu – jeżeli bowiem posiadacz pojazdu mechanicznego w tym samym czasie jest ubezpieczony w dwóch lub więcej zakładach ubezpieczeń, przy czym co najmniej jedna z umów ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta w trybie automatyzmu (a więc na skutek niewypowiedzenia poprzedniej umowy nie później niż na jeden dzień przed jej końcem), umowa zawarta w tym trybie może zostać przez niego wypowiedziana na piśmie.
Zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia OC np w Krościenku nad Dunajcem
W nowym stanie prawnym zwrot składki będzie przysługiwał za każdy niewykorzystany dzień ochrony ubezpieczeniowej. Zasady zwrotu w przypadku trzech najpowszechniejszych ubezpieczeń obowiązkowych zostały zrównane z zasadami obowiązującymi w stosunku do pozostałych umów ubezpieczenia (art. 813 k.c.). W przypadku rozwiązania umowy zakład np AXAdirect ma obowiązek niezwłocznie zwrócić osobie uprawnionej do zwrotu składki pieniądze za niewykorzystany okres ubezpieczenia, bez jej żądania. Czynność ta musi zostać wykonana nie później niż w terminie 14 dni od dnia wypowiedzenia umowy lub w przypadku odstąpienia od niej – od dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu, lub od dnia powzięcia przez zakład ubezpieczeń np. AXAdirect wiadomości o rozwiązaniu umowy przed upływem okresu, na który została zawarta z innych przyczyn, niż wypowiedzenie lub odstąpienie.
Według nowych przepisów, zwrot składki w OC pojazdów np . Libertydirect przysługuje w przypadku (dodatkowo do sytuacji określonych w poprzednim stanie prawnym):
1. odstąpienia przez ubezpieczającego od umowy zawartej na odległość, przy czym za okres udzielanej ochrony ubezpieczeniowej ubezpieczający obowiązany jest zapłacić składkę ubezpieczeniową;
2. wydania zaświadczenia o demontażu pojazdu albo zaświadczenia o przyjęciu niekompletnego pojazdu do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub punkt zbierania pojazdu, względnie równoważnego dokumentu wydanego w innym państwie;
3. rozwiązania umowy w związku z jej wypowiedzeniem w przypadku tzw. podwójnego ubezpieczenia wynikłego z zasady automatyzmu – zwrot składki przysługuje z uwzględnieniem prawa zakładu ubezpieczeń do żądania zapłaty składki za okres świadczonej ochrony. W sytuacji, gdy doszło do zawarcia kilku umów ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w odniesieniu do tego samego pojazdu mechanicznego, z tym samym okresem ubezpieczenia z jednym zakładem ubezpieczeń, wówczas temu zakładowi ubezpieczeń należy się składka ubezpieczeniowa z tytułu jednej umowy ubezpieczenia.
W przypadku sprzedaży pojazdu, poprzedni właściciel nie musi też już okazywać kopii polisy ubezpieczeniowej w celu uzyskania zwrotu składki.
Nowe stawki kar za brak OC
W 2013 r. posiadacze samochodów osobowych bez OC zapłacą 3,2 tysiące złotych kary, czyli dwukrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę – w tym roku wyniesie ono 1600 zł (rozporządzenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej). Z kolei dla ciężarówek pełna kara to 4,8 tys. zł (trzykrotność minimalnego wynagrodzenia). Jeżeli właściciel pojazdu nie będzie miał ubezpieczenia tylko przez kilka dni – zapłaci część kary. Gdy przerwa nie przekracza 3 dni – 20% (auta osobowe – wzrost z 600 zł do 800 zł, ciężarowe – z 900 zł do 960 zł)., a do 14 dni – 50 proc. kary podstawowej (osobowe – z 1,5 tys. zł do 1,6 tys. zł, ciężarowe – 2,25 tys. zł do 2,4 tys. zł). W przypadku pozostałych pojazdów, przyszłoroczne stawki będą kształtować się następująco: pełna kara za brak OC – 530 zł (obecnie 500 zł), 50% – 270 zł (obecnie 250 zł), 20% – 110 zł (obecnie 100 zł).
Natomiast w przypadku braku umowy obowiązkowego OC rolników kara wyniesie 10% minimalnego wynagrodzenia, tj. 160 zł w tym roku, natomiast brak obowiązkowego ubezpieczenia budynków od ognia i zdarzeń losowych będzie wiązał się z koniecznością zapłacenia kary będącej równowartością jednej czwartej minimalnego wynagrodzenia, czyli 400 zł.